ผลวิจัยพิสูจน์แล้ว: ตาข่ายสีแดงป้องกันแมลงได้ดีกว่าสีอื่น
ลดการใช้สารเคมีในสวนและแปลงผักอย่างยั่งยืน
แมลงศัตรูพืช เป็นหนึ่งในปัญหาสำคัญที่เกษตรกรไทยต้องเผชิญอยู่เสมอ โดยเฉพาะในกลุ่มชาวสวน ชาวนา หรือผู้ที่เริ่มต้นทำเกษตร ไม่ว่าจะปลูกผักสวนครัวหรือพืชเศรษฐกิจ เมื่อแมลงเข้าทำลายพืชผล สิ่งที่มักตามมาคือการใช้สารเคมีกำจัดแมลง ซึ่งไม่เพียงแต่เพิ่มต้นทุนการผลิต แต่ยังเสี่ยงต่อการตกค้างของสารพิษในดิน น้ำ และพืชผลทางการเกษตรอีกด้วย
งานวิจัยจากญี่ปุ่นชี้ชัด: “ตาข่ายพลาสติกสีแดง” ช่วยป้องกันแมลงได้จริง
จากงานวิจัยล่าสุดที่ตีพิมพ์ในวารสาร Scientific Reports (กุมภาพันธ์ 2567) โดยความร่วมมือระหว่างศูนย์เกษตรและประมงจังหวัดเกียวโตกับมหาวิทยาลัยโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น นักวิจัยได้ทำการทดลองประสิทธิภาพของ ตาข่ายพลาสติกสีต่าง ๆ ในการป้องกันแมลงศัตรูพืช โดยเฉพาะ แมลงทริปส์ (Thrips tabaci) ซึ่งเป็นศัตรูสำคัญของพืชเศรษฐกิจหลายชนิด เช่น หอมญี่ปุ่น กะหล่ำปลี เมลอน สตรอว์เบอร์รี และมันฝรั่ง
การออกแบบทดลองอย่างเป็นระบบ
ในการทดลองครั้งนี้ นักวิจัยได้สร้างแปลงทดลองในพื้นที่จริงภายใต้สภาพแวดล้อมแบบเดียวกับฟาร์มเกษตร โดยใช้ตาข่ายพลาสติกกันแมลงสีต่าง ๆ ได้แก่ สีดำ สีขาว สีแดง และแบบผสม เช่น แดง-ขาว และ แดง-ดำ โดยควบคุมขนาดช่องตาข่าย 0.8 – 2 มม. เพื่อเปรียบเทียบทั้ง ผลของสี และ ขนาดรูตาข่าย ต่อการป้องกันแมลง
ผลลัพธ์จากแปลงทดลอง
ผลการทดลองทั้งในห้องปฏิบัติการและแปลงปลูกจริงพบว่า
- ตาข่ายสีแดง มีประสิทธิภาพสูงสุดในการลดจำนวนแมลงที่เข้าสู่แปลง แม้ขนาดช่องจะใหญ่กว่าแมลง
- แปลงที่ใช้ตาข่ายแดงแบบคลุมทั้งแปลง สามารถลดการใช้สารเคมีกำจัดแมลงได้ สูงถึง 50%
- แปลงที่ใช้ตาข่ายแดงคลุมบางส่วน เช่น ด้านบนหรือด้านข้าง ยังช่วยลดการใช้ยาได้เฉลี่ย 25%
กลไกที่อยู่เบื้องหลัง: ทำไมแมลงถึงหลีกเลี่ยงตาข่ายสีแดง
ศาสตราจารย์มาซามิ ชิโมดะ (Masami Shimoda) นักกีฏวิทยาจากมหาวิทยาลัยโตเกียว อธิบายว่า ดวงตาของแมลงศัตรูพืชหลายชนิด ไม่มีเซลล์รับแสงสีแดง ทำให้พวกมัน “มองไม่เห็น” หรือหลีกเลี่ยงพื้นที่ที่มีแสงสีแดงโดยธรรมชาติ ดังนั้น ตาข่ายสีแดงจึงเปรียบเสมือน ม่านล่องหนสำหรับแมลง เป็นการควบคุมแมลงโดยอาศัยพฤติกรรมและการมองเห็น เรียกว่าแนวคิด Optical Pest Control
ข้อดีเพิ่มเติมของตาข่ายสีแดง
- ตาข่ายสีแดงที่มีรูขนาดใหญ่กว่ายังช่วยให้อากาศถ่ายเทได้ดี
- ลดโอกาสเกิดความชื้นสะสมภายในแปลง ซึ่งช่วยป้องกันเชื้อรา
- ไม่ทำให้อุณหภูมิภายในแปลงปลูกสูงเกินไป จึงเหมาะกับอากาศร้อนชื้นแบบประเทศไทย
ประโยชน์ของการใช้ตาข่ายพลาสติกสีแดงในภาคเกษตร
✅ ลดการใช้ยาฆ่าแมลง ลดต้นทุนระยะยาว และลดสารเคมีตกค้างในพืชผัก
✅ ปลอดภัยต่อผู้บริโภคและเกษตรกร ลดการสัมผัสสารพิษ
✅ ลดการแพร่กระจายของไวรัสพืชที่มากับแมลงทริปส์
✅ เพิ่มคุณภาพผลผลิต โดยเฉพาะผักใบ เช่น หอม ผักกาด และผักชี
✅ ทนทาน ใช้งานได้นานหลายปี คุ้มค่าการลงทุนระยะยาว
คำแนะนำสำหรับเกษตรกรในการนำตาข่ายสีแดงไปใช้
- แปลงขนาดเล็กหรือพืชผักสวนครัว: คลุมเฉพาะช่วงต้นอ่อน หรือทำโครงมุ้งคลุมเฉพาะจุด
- แปลงปลูกในโรงเรือน: เปลี่ยนผนังหรือหลังคาบางส่วนเป็นตาข่ายสีแดงเพื่อไล่แมลงและเพิ่มการระบายอากาศ
การเลือกซื้อตาข่ายพลาสติกสีแดงที่เหมาะสม
ก่อนซื้อควรพิจารณา:
- ขนาดช่องตาข่ายพลาสติก (Mesh size): 0.8–2 มม. เพื่อให้ตรงกับแมลงเป้าหมาย
- วัสดุ: ควรเป็น PE หรือ PP ที่ทนทานต่อแสง UV และฝน
- อายุการใช้งาน: ควรเลือกแบบที่ใช้งานได้อย่างน้อย 3-5 ปี
หากเกษตรกรไทยหันมาให้ความสำคัญกับนวัตกรรมสีแดงนี้ ก็อาจเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของการทำเกษตรอย่างปลอดภัย ลดสารเคมี สู่ระบบ เกษตรยั่งยืน ได้จริงในระยะยาว
แหล่งข้อมูล:
Tokumaru et al. / Scientific Reports
newatlas.com/science/red-netting-crops-insect-pests
TNN Tech
เรียบเรียงใหม่โดยเว็บไซต์: https://kasetphan.com